نگاهی به المان‌های نوروزی 5سال گذشته منطقه یک

در فصل آخر سال بنا گذاشتیم که کم‌کم به سمت بهار پیش برویم و خاطراتمان با روزهای خوش بهاری را مرور کنیم. اولین گام برای ما، مرور المان‌های نوروزی5سال‌ قبل است،‌ المان‌هایی که شادی را به نقاط مختلف شهر می‌برند. اولین نکته‌ای که دراین‌باره به نظرم می‌رسد حجم زیاد المان‌های منطقه یک است. بیراه نیست اگر بگوییم ساکنان منطقه یک آدم‌های خوش‌شانسی هستند که رفت و آمد زائر به منطقه‌شان آن‌قدر چشم‌گیر است. این موضوع باعث شده است هر سال تعداد زیادی المان زیبا در خیابان‌هایشان جا خوش کند.

استقبال از خانه‌تکانی

نوروز1396المان «چاق و لاغر» اثر نگار دهقان در مقابل هتل هما، «لحظه تحویل» ساخته راضیه صدیف در اول احمدآباد، «شوق سفر» اثر نسرین و فرزانه محمدزاده در میدان شریعتی، «نوای مهر» اثر زهرا ایزانلو و «عید نوروز» اثر امیرمهدی وثوق هر دو در میدان فلسطین نصب شدند. در این سال اثر «خانه‌تکانی» آسیه پهلوان در میدان شریعتی توانست توجه مردم را به خود جلب کند. 

پهلوان وقتی مقابل تلویزیون نشسته بود و کارشناس از زیر و بم خانه‌تکانی نوروز حرف می‌زد به فکر ساخت ماکت آن افتاد. او آن‌ روز فکرش را هم نمی‌کرد یکی دو ماه بعد در نوروز1396آن‌قدر اثرش به مذاق مردم خوش بیاید. پهلوان توانسته بود با آن قالی روی دیوار و مادربزرگی که داشت خاک قالی را با جارو می‌تکاند با آدم‌هایی از نسل‌های مختلف ارتباط برقرار کند. 40روز کار ساخت اثر طول کشید. 

پهلوان شخصیت مادربزرگ را با فایبرگلاس و خانه را از آهن ساخت. او سعی کرد المان را طوری بسازد که اگر بچه‌ها از آن بالا رفتند آسیب نبینند.

سال1397 و جانمایی 7اثر

نوروز1397آثار «زورخانه» راضیه صدیف در مقابل هتل هما، «خانه کتاب» از همین هنرمند در بولوار احمدآباد، «دوتارنواز» اثر سپیده رضوی در همین بولوار به سمت تقی‌آباد، «هدهد» اثر مهدی درویشی در میدان شریعتی، «قاب خاطرات» اثر نگار حقانی در بولوار احمدآباد، اثر «پناه امن» متعلق به مریم موسوی در آیلند میانی بولوار احمدآباد و «بیا و تماشا کن» اثر عطا صحرایی در میدان ملک‌آباد جا خوش کرد.

10المان در سال 1398

در این سال 10المان در منطقه یک جانمایی شد. «گل و مرغ» ساخته جواد محدث در ابتدای احمدآباد، اثر «چرخ‌های بهاری» ساخته ساره اکبری در چهارراه احمدآباد، اثر «مژده بهارانه» ساخت فرشته قاسمی در آیلند میانی بولوار ملک‌آباد، «بهترین خاطره» ساخته محدثه نیک‌فرجام در میدان فلسطین از آن جمله بود.

همچنین «پدر یعنی خورشید» اثر هاشم شفیعی در ابتدای ملک‌آباد، «سوگ سهراب» ساخته راضیه صدیف در چهارراه احمدآباد، «پرده‌خوانی شاهنامه» ساخته نگار حقانی مقابل سرم‌سازی رازی، «یادآر» اثر حسین فنایی و مهسا بیگلری حدفاصل خیابان‌های کفایی و شریعتی، «جشن بهار» ساخته مجید خداداد در دوربرگردان راهنمایی و «کاج‌های رنگی» اثر محمدرضا ابراهیم‌زاده روبه‌روی سرم‌سازی رازی از جمله این المان‌ها بودند.

«سوگ سهراب» متشکل از کتیبه و مجسمه‌ای از رستم و سهراب در ابعاد سه در پنج متر بود. روی کتیبه شعری از شاهنامه درباره رستم و سهراب حک شده بود. ویژگی شاخص این المان وجود میخ‌های فراوان در آن بود تا حالت زرهی به لباس رزم آن‌ها بدهد.

طراح المان هدفش از ساخت این المان را آشنایی بیشتر عامه مردم با اثر فاخری چون شاهنامه ذکر کرده است. زیرا عامه مردم معمولا رستم و سهراب را می‌شناسند و با آن‌ها ارتباط برقرار می‌کنند.

7المان در سال1399

سال1399با وجود کرونا شرایط خاصی داشت. در این سال طراحان المان‌ها سعی داشتند نشاط را به نوروز کرونایی تزریق کنند. نکته دیگر اینکه دو المان «چراغ خرد» و «امام رئوف» بین مناطق یک و دو مشترک بود.

در نوروز1399المان‌های «کاشی حرم» ساخته مجید خداداد، «فانوس» اثر محدثه نیک‌فرجام، «برداشت زعفران» که از المان‌های دائمی است ساخته فاطمه ارکیان، «عمو بهار» ساخته مینا احمدی، «نقالی» اثر زهرا حسینی و... در منطقه یک جانمایی شد.

نوروز 1400 و 21المان

«نوای عاشقانه» اثر عقیل اصلی، «رخصت بهار» ساخته مهدی جعفری، «بازی نور و سایه» اثر فرزین هدایت‌زاده، «چون به درخت رسیدی به تماشا بنشین» ساخته بهاره قادری، «عیدی‌سازی» ساخته نفیسه خوش‌اندام، «سیاوش در آتش» ساخته پریسا عطارپور از جمله المان‌های نوروز گذشته است.

زنده‌شدن یک خاطره نوستالژیک

سال1396 هم از آن سال‌های پر المان در منطقه یک بود. المان‌هایی که در نوع خود زیبا و خاطره‌انگیز بودند و نظر هر عابری را به خود جلب می‌کردند. یکی از آن‌ها که به دل مردم به‌ویژه دهه شصتی‌ها نشست، شخصیت‌های چاق و لاغر بود. این شخصیت‌ها برگرفته از مجموعه‌ای عروسکی بودند که از سال 1365تا 1369 از شبکه2 سیما پخش می‌شد. این دو ژیانی به نام قرقی داشتند که از دست یک ربات نجاتشان می‌داد. 

«کتیبه‌های سنگی» حاصل تلاش راضیه صدیف بود که در دو نقطه، یکی روی دیوار خیابان بخارایی و دیگری در میدان سعدی جانمایی شده است

نگار دهقان با هدف زنده کردن خاطرات نسل قدیم و آشنایی کودکان امروز با دنیای پدر و مادرشان آن را ساخت. دهقان قد لاغر را 2 متر و 40سانتی‌متر و قد چاق را یک متر و 67سانت در نظر گرفته بود. او برای پیداکردن ژیان به اوراق فروشی‌های زیادی سرزده‌است تا بالأخره قرقی مورد نظرش را پیدا کرده بود.آن سال مردم مناطق مختلف برای دیدن این المان به میدان ملک‌آباد می‌رفتند.

نبرد با کرونا با المان‌های 1400

المان «کووید 19» ساخته وجیهه دانا در ابتدای خیابان اخوان‌ ثالث در نوروز 1400 جانمایی شد و توانست افراد بسیاری را به خود جذب کند. دانا سعی کرد این بیماری را با نگارگری و نقاشی‌های شاهنامه تلفیق کند و به گفته خودش بحران امروزی را که مردم با آن درگیر هستند در قالب المان به نمایش درآورد. نکته درخور توجه این بود که تمام عناصر شخصیتی آن ماسک زده‌ بودند و به نبرد با ویروس کووید‌19 رفته بودند.

«کتیبه‌های سنگی» حاصل تلاش راضیه صدیف بود که در دو نقطه، یکی روی دیوار خیابان بخارایی و دیگری در میدان سعدی جانمایی شده است. کتیبه‌های خیابان بخارایی درباره امام‌رضا(ع) و موضوع‌های مرتبط مانند زیارت بود و کتیبه‌های میدان سعدی نیز به معرفی مشاهیر خراسانی مانند ملک‌الشعرا بهار، مهدی اخوان‌ثالث و... می‌پرداخت. این کتیبه‌ها نشانگر خاستگاه مذهبی و ادبی شهر مشهد بود.